Doğal yaşam kaynağı ormanlar, geçtiğimiz yıl Ülkemizin pek çok farklı bölgesinde çıkan yangınlar nedeni ile yok oldu. Bu vahim durumu engellemekle görevli personelin yanı sıra yangın söndürme çalışmalarına gönüllü olarak katılan pek çok vatandaşımızın canları tehlikeye girdi. Hatta bazı vatandaşlarda ne yazık ki canlarını kaybetti.

Pek çok canlı türünün de büyük zarar gördüğü orman yangınları ile etkin mücadele amacı ile başta Bursa Teknik Üniversitesi (BTÜ) akademisyenleri olmak üzere pek çok üniversiteden akademisyenler ve araştırmacılar harekete geçti. BTÜ’lü akademisyenlerin orman yangınları mücadele kapsamında hazırladıkları projenin, diğer üniversite ve enstitülerden araştırmacıların görev almalarının yanı sıra Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) tarafından destek almaya da değer bulunması, projenin öneminin göstergesi oldu.

Bursa Teknik Üniversitesi, Orman Fakültesi, Orman Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Abdullah E. Akay’ın yürütücülüğünü yaptığı bu önemli proje "Orman Yolu Standartlarının Yükseltilmesinin Orman Yangınları ile Mücadeleye Katkısı ve Yangından Zarar Gören Odun Hammaddesi Kaynaklı Ekonomik Kayıpların Azaltılması Açısından İncelenmesi" başlığını taşıyor. Proje ile ilgili açıklamada bulunan Prof. Dr. Abdullah E. Akay, orman yangınları ile etkin mücadele edilmesinin, ekonomik kayıpların da en aza indirilmesine neden olacağının belirti.  Bu yönde ekip olarak gerçekleştirdikleri çalışmalarının TÜBİTAK-1001 kapsamında TÜBİTAK desteği almaya hak kazandığını bildirdi.

Prof. Dr. Akay, Marmara bölgesi ile Akdeniz bölgesinin doğusu arasında yer alan sahil şeridi boyunca yangına birinci dereceden hassas orman alanlarının bulunduğunu kaydetti. Bu hassas alandaki orman yangınları nedeniyle yılda binlerce hektar orman alanı tahrip olduğunu söyleyen Prof. Dr. Akay, bu durumun büyük biyolojik ve ekolojik zararlara yol açtığının altını çizdi. Tahrip olan ormanlarda ekonomik değere sahip odun hammaddesinin değerinde kayıpların oluştuğunun altını çizdi. Bu kayıpların en aza indirgenebilmesinin yolunun orman yangınlarıyla etkili mücadeleden geçtiğini ifade etti. Özellikle, ilk müdahale ekiplerinin yangın sahasına ulaşma süresinin, yangının kontrol altına alınması ihtimalinin yüksek olduğu kritik müdahale süresini aşmamasının, anahtar role sahip olduğunu vurguladı.

Proje yürütücüsü Prof. Dr. Abdullah E. Akay açıklamasının devamında şunları söyledi: “Yangınlara ilk müdahaleyi gerçekleştiren ekipler çoğunlukla arazözler ile yangın alanlarına nakledilmektedir. Kritik müdahale süresi içinde ekiplerin ulaşılabilmesi, temelde yol uzunluğuna ve ortalama arazöz hızına göre belirlenmektedir. Ülkemizde ormanlık alanlar içinde yer alan yol ağlarının büyük bir bölümü teknik standartları sınırlı olan B-tipi tali orman yollarından oluşmaktadır. Bu yollarda kullanılan teknik standartların sınırlı oluşu, sanat yapıları ve üst yapı eksikliği, arazöz hızını sınırlamakta ve yangın ilk müdahale ekiplerinin yangın alanlarına ulaşım zamanını geciktirmektedir. Özellikle yangın riskinin yüksek olduğu ormanlarda orman yolu standartlarının iyileştirilmesi, sürüş güvenliğine katkı sağlayacak ve tasarım hızını arttırmak suretiyle kritik müdahale süresi içinde ulaşılabilen orman alanlarının genişletilmesi, sonuç olarak muhtemel odun hammaddesi kayıplarının azaltılmasına katkı sağlayacaktır. Bu projede, orman yolu standartlarının iyileştirilmesinin özellikle yangın riski yüksek ormanlarda kritik müdahale süresinde ulaşılabilir orman alanlarının genişletilmesi ve bu sayede potansiyel odun hammaddesi kayıplarının azaltılması üzerine etkilerinin araştırılmasını hedeflemekteyiz. Çalışmada, yangın riski yüksek orman alanlarının belirlenmesi için Coğrafi Bilgi Sistemi (CBS) tabanlı matematiksel model (Bulanık Mantık) kullanılarak yangın riski haritası geliştirilecektir.”

TÜBİTAK desteği almaya hak kazanan orman varlığını korumaya yönelik bu önemli projeyi alanlarında deneyimli akademisyen ve uzmanlarla birlikte hazırladıklarını ifade eden Prof. Dr. Akay, proje ekibinde yer alan BTÜ Orman Fakültesi, Orman Mühendisliği Bölümünden Doç. Dr. Neşat Erkan’a, Giresun Üniversitesinden Doç. Dr. Ebru Bilici’ye, İzmir Katip Çelebi Üniversitesi’nden Dr. Öğr. Üyesi Zennure Uçar’a ve Ege Ormancılık Araştırma Enstitüsü Müdürlüğünden Coşkun Okan Güney’e projeye araştırmacı olarak sundukları katkı nedeniyle teşekkür etti. Projede akademik hayata yeni başlayan üç yüksek lisans öğrencisinin bursiyer olarak yer alarak, deneyim kazanacaklarını sözlerine ekledi.

Orman Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Abdullah E. Akay açıklamasına “Teknoloji ile bu yangınların nasıl önüne geçebileceğimizi düşünüp; kamu, üniversite, girişimcilik ekosistemi arasında iş birliğinin koordinasyonuna yönelik aksiyonlar alınması, yangınların önüne geçmek konusunda etkili olacaktır” diyerek son verdi.