Bursa Teknik Üniversitesi’nde (BTÜ) geliştirilen, uçaklarda kullanılan gösterge ve aviyonik sistemlerin içine monte edildiği kutularının termal iletkenliğini arttıracak proje, Türk Havacılık ve Uzay Sanayii A.Ş. (TUSAŞ) tarafından destek almaya hak kazanan üç projeden biri oldu.

TUSAŞ, T.C. Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanlığı koordinasyonunda, Türkiye'nin savunma sanayiinde dışa bağımlılığını azaltmak amacıyla havacılık ve uzay sanayi sistemlerinin geliştirilmesi, modernizasyonu, üretimi, sistem entegrasyonu çalışmalarını yürütüyor. Havacılık ve uzay sanayisinde küresel ilk yüz oyuncu arasında yer alan TUSAŞ, Türkiye’de yürütülen millileştirme ve yerlileştirme çalışmalarını da destekliyor. Bu kapsamda BTÜ Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi, Metalurji ve Malzeme Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Dr. Cihan Kaboğlu’nun yürütücüsü olduğu “Termal İletkenliği Yüksek Partikül Katkılı Kompozit Üretimi ve Karakterizasyonu, Fiziksel ve Mekanik Özelliklerinin Analizi” başlıklı proje de destek almaya hak kazandı. Proje protokolü BTÜ Rektörü Prof. Dr. Arif Karademir, TUSAŞ Mühendislik Genel Müdür Yardımcısı Prof. Dr. Mustafa Cavcar ve TUSAŞ Ar-Ge Direktörü Prof. Dr. Ahmet Pınarbaşı arasında imzalandı. BTÜ Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Ayşe Bedeloğlu ve proje yöneticisi öğretim üyesi Dr. Cihan Kaboğlu’nun da hazır bulunduğu protokol imza töreninde Bursa Teknik Üniversitesinde yürütülen savunma sanayii projeleri de gündeme geldi.

TUSAŞ tarafından desteklenen proje kapsamında hava araçlarının kokpit bölgesindeki ekran, gösterge ve elektronik parçaların şasiler şeklinde yerleştirildiği kutular, hafifletilerek kompozit malzemeden üretilecek ve test edilecek. Proje süreci sonunda geliştirilecek yerli ve milli malzemeden üretilen aviyonik sistem kutularının uçaklarda ve uzay havacılık sektöründe büyük bir potansiyel kullanım alanı yaratacağı öngörülüyor. İki yıl sürecek Ar-Ge ve üretim çalışmaları kapsamında iki doktora ve bir yüksek lisans öğrencisi proje ekibinde bursiyer olarak yer alacak.

Dr. Kaboğlu: “Termal iletkenliği yüksek nano partiküller kullanacağız”

Kompozit malzemelerin endüstriyel uygulamalarda son dönemde yaygın kullanım alanına sahip olduğunu vurgulayan proje yürütücüsü öğretim üyesi Dr. Cihan Kaboğlu, yenilik içeren kompozit malzemelerin özellikle enerji, savunma ve uzay-uçak sanayiinde son yıllarda yüksek oranda kullanıldığını belirtti. Kompozitlerin giderek artan mekanik performans beklentisini karşılayabilecek yüksek mekanik performansa sahip olduğuna değinen Dr. Kaboğlu; “Bu malzemeler, fiziksel özellikleri ile gerekli sanayi kollarında servis hizmeti yelpazesinde geniş yer tutmaktadır. Bununla birlikte, bu sistemlerin bazıları sadece yüksek maliyet ve kırılgan kırılma davranışı gibi sınırlamaların düşük yoğunluk ve yüksek fiziksel ve mekanik özelliklere göre düşünülen uzmanlaşmış durumlarda yararlıdır. Kokpit bölgesinde gerekli ekranların, elektronik aksamların şasiler şeklinde yerleşmiş olduğu bilinmektedir. Yürüteceğimiz projemizde, kutuların hafifletilip aynı zamanda elektriksel ve ısıl iletkenlik gereklerini karşılaması için alüminyum yerine termoset ve termoplastik gibi polimerik reçine ile termal iletkenliği yüksek nano partiküller kullanmayı planlıyoruz." dedi.

Proje kapsamında yürütülecek Ar-Ge çalışmalarının sektöre de ışık tutacağını dile getiren Dr. Kaboğlu; “Süreç sonunda; matris ve nanopartikül tipine göre termal iletkenlikte meydana gelebilecek teknik farklılıkları anlatmak, farklı nanopartikül / matris kombinasyonlarının termal iletkenlikte oluşturduğu teknik farklılıkları aydınlatmak, havacılık ve uzay sektörüne termal iletkenliğin iyileştirilmesi üzerine farklı nanopartikül / polimer matris versiyonlarıyla ilgili bir bilgilendirme metni sunmayı da hedefliyoruz” diyerek desteklerinden dolayı TUSAŞ’a teşekkür etti.

Geliştirecekleri teknoloji ile birçok parçada metal malzeme yerine metal özelliklere sahip kompozit malzeme kullanılabileceğini belirten TUSAŞ İnovasyon Müdürü Ali İhsan Öz, hava araçları için oldukça önemli olan ağırlık azaltma konusunu gerçekleştireceklerini bu anlamda da önemli bir projeye imza attıklarının altını çizdi..

Rektör Karademir: “Bu gurur tüm Bursa’nın” 

BTÜ Rektörü Prof. Dr. Arif Karademir, savunma, havacılık ve uzay sanayii kapsamında destek almaya hak kazanan üç projeden birinin Bursa Teknik Üniversitesinde geliştirilmesinden mutluluk duyduğunu belirtti. Bursa’daki öncü firmaların hâlihazırda Türk savunma sanayisine büyük destek verdiklerine dikkat çeken Rektör Karademir; “Akademisyenlerimiz, elektrikli araçlardan, enerji sistemlerine, yenilenebilir ambalajlardan, nano malzemelere kadar birçok alanda benzer çalışmalar yürütüyorlar. Gelişmiş laboratuvar altyapımızı kullanarak Ülkemizin tam bağımsızlığına katkı koyacak, millileştirme ve yerlileştirme projelerine yön veriyor olmak onur verici, bu gurur tüm Bursa’nın.” şeklinde konuştu.