Kayın Tırtılları ile Biyolojik Mücadelede BTÜ Katkısı

Bursa'nın İnegöl ile Kütahya'nın Domaniç ilçeleri arasındaki ormanlık alanın büyük bölümüne yayılan zararlı kayın tırtılları ile mücadelede, Bursa Teknik Üniversitesi (BTÜ) Orman Fakültesi akademisyenlerinin katkıları başarı getirdi.

Bölgede ilk kez 2018'de İnegöl'ün Arapoturağı mevkisinde tespit edilen kızıl kuyruklu tırtıl zararlısı, özellikle kayın ağaçları ile bitkilerin yapraklarına zarar verdi. Geçen yıl yaklaşık 450 hektar alanda ağaçları yapraksız bırakan tırtıllara karşı Bursa BTÜ Orman Fakültesi ve Bursa Orman Bölge Müdürlüğü tarafından biyolojik mücadele başlatıldı.

Proje kapsamında, yüksek çözünürlüklü 10 santimetre detayında ortofoto haritalar üretilerek, zarar değişimi izlendi. Onbeş gün aralıklarla yapılan drone uçuşlarıyla zararlılar takibe alındı. İnegöl Orman İşletme Müdürlüğü teknik personelinin de desteğiyle ışık tuzakları kuruldu, zararlının yumurtaları toplandı, hem havadan hem de karadan "bacillus thrungiensis" bakterisi salındı. Ayrıca, kuş yuvaları asıldı ve ormanda bakım yapılarak besin miktarı azaltıldı. Çalışmalar sonucunda, zararlının popülasyon yoğunluğunda büyük ölçüde azalma kaydedildi. Sahadaki kayın ağaçları tekrar sağlıklı görünümüne kavuştu ve zararlı böceğin popülasyonu zararsız olacak düzeye indirildi.

“Entegre savaş yöntemlerini uyguladık”
Proje yürütücüsü BTÜ Orman Fakültesi, Orman Mühendisliği öğretim üyesi Prof. Dr. Oğuzhan Sarıkaya, normalde kayın ormanlarında büyük ölçekte böcek zararlarıyla çok sık karşılaşmadıklarını dile getirdi. İnegöl ve Domaniç arasındaki sahada ağaçların kuruduğu gibi bir izlenim oluştuğunu ancak sadece yapraksız kaldıklarını anlatan Sarıkaya, şöyle devam etti:
"Geldiğimiz süreçte bu ağaçların tekrardan yeşillendiğini görebiliyoruz. Projeyle beraber epideminin önüne geçilmesi için entegre savaş yöntemlerini uyguladık. Burada birkaç metodu bir arada uyguladık. Popülasyon dengesini kurmayı başardık. Zarar görülmez noktaya geldi. Tırtıl popülasyonu zarar seviyesinin altına çekildi. Tırtıllar tamamen yok edilmedi ancak ekosistem içindeki dengesi yapılan müdahalelerle tekrar sağlandı." 

"En az 2-3 bin hektar alan tırtıldan kurtuldu"
BTÜ Orman Fakültesi, Orman Mühendisliği öğretim üyesi BTÜ'de görevli Doç. Dr. Ali İhsan Kadıoğulları ise proje kapsamında bir yıl boyunca her 15 günde bir drone uçuşu yapıldığını aktardı. İzleme ve takipten kendisinin sorumlu olduğunu bildiren Kadıoğulları, şunları kaydetti:
"Dört gündür arazi uçuşları yapıyorum. Bu sahanın yaklaşık 850 hektarlık alanını komple tekrar 10 santimetre çözünürlükte ortofoto harita üreterek analiz ettik. Salgınla ilgili bir tepki olmadığını ortaya koyduk. Şu anda popülasyonun dengelendiğini görebiliyoruz. İnsan gözünün göremediği zararları bile çok bantlı kameralarla tespit etmeyi başardık. 2018 yılında 50 hektar, 2019 yılında 450 hektar zarar vardı. Bu hesaplamayla en az 2-3 bin hektar alan tırtıldan kurtulmuş oldu."

"Popülasyon dengesini kurmayı başardık"
Bursa Orman Bölge Müdürü Yalçın Akın, kayın ormanlarına ekonomik ve biyolojik zarar veren tırtıllarla mücadeleyi bir yılda tamamlayıp drone ölçümleriyle tespitlerde bulunduklarını söyledi. Bu durumun salgına benzediğini belirten Akın, "Çalışmayı geçen yıl yürütmemiş olsaydık daha büyük alanlarda bu zararlının tahribat yapması ve kayın ormanlarını yok etmesi söz konusu olabilirdi. Zararlının bulunduğu ormanlarımız şu anda yemyeşil bir şekilde karşımızda duruyor." dedi.